Μάθημα για τουμπερλέκι

Πρώτο Μάθημα Τρομπέτας

Η γυναίκα η μουρμούρα

Παλαμάκια

Δρόμος Χιτζάζ

Βιβλίο Αρμονίας Walter Piston

Πολλά από τα βιβλία για την Αρμονία που κυκλοφορούσαν στα ελληνικά τα παλαιότερα χρόνια παρουσίαζαν συμπτώματα ανακρίβειας, όταν επρόκειτο για βιβλία από Έλληνες συγγραφείς, ενώ πολλά έβριθαν μεταφραστικών ατοπημάτων. Φυσικά δεν παρουσίαζαν όλα τα βιβλία προβλήματα και κάποια από αυτά ήταν αξιολογότατα. Τα τελευταία χρόνια όμως παρατηρούμε το φαινόμενο να εκδίδονται κλασικά αναγνώσματα για την Αρμονία, τα οποία πραγματικά μας παραδίδονται σε άψογες μεταφράσεις. Εδώ θα μπορούσαμε να θυμηθούμε και ένα άλλο σχετικά πρόσφατα μεταφρασμένο βιβλίο, το "Εγχειρίδιο Αρμονίας" των Ντουμπόφσκι, Εφσέγεφ, Σποσόμπιν και Σοκόλοφ σε μετάφραση Γ. Πλουμπίδη για λογαριασμό των εκδόσεων Παπαγρηγορίου-Νάκα.

Η "Αρμονία" του Walter Piston (1894 - 1976) αποτελεί μία από τις σημαντικότερες μονογραφίες για την αρμονία και διδάσκεται σε πάρα πολλά πανεπιστημιακά τμήματα ανά τον κόσμο. Μάλιστα, σε συνδυασμό με τα άλλα τρία βιβλία του: "Αρχές Αρμονικής Ανάλυσης", "Αντίστιξη" και "Ενορχήστρωση" θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο Piston παρήγαγε ένα corpus για την Θεωρία της Μουσικής.

Η παρούσα μετάφραση ακολουθεί την πέμπτη έκδοση του βιβλίου την οποία επεξεργάστηκε και συμπλήρωσε ο συνθέτης και πανεπιστημιακός Mark Devoto (γεν. 1940), ο οποίος είχε ευτυχήσει να έχει τον Piston ως έναν από τους δασκάλους του στο πανεπιστήμιο.

Εξετάζοντας το βιβλίο καθαυτό, θα λέγαμε ότι ο όγκος του πονήματος ίσως να λειτουργεί αποτρεπτικά για τον Έλληνα σπουδαστή ωδείου. Το βιβλίο φυσικά είναι αυτό και δεν μπορεί να αλλάξει ή να μικρύνει για να εξυπηρετήσει τις φιλοδοξίες των σπουδαστών που μελετούν αρμονία. Δυστυχώς ακόμα και το μάθημα της αρμονίας, όπως και άλλα, έχει καταστεί πάρεργο στα ωδεία και τις μουσικές σχολές, με εμφανείς συνέπειες στην ποιότητα και τις γνώσεις των σπουδαστών που αποφοιτούν. Η λογική της ήσσονος προσπάθειας έχει επιδράσει καταλυτικά και στη μουσική μελέτη, οπότε οι επίδοξοι θεωρητικοί ικανοποιούνται με τις λίγες γνώσεις και δείχνουν να μην απολαμβάνουν τη μάθηση αλλά απλώς να προσπαθούν να αποκτήσουν ένα πτυχίο που ίσως τελικά να τους είναι και άχρηστο αν δεν συνοδεύεται από ανάλογες γνώσεις. Το βιβλίο αυτό λοιπόν απευθύνεται πρωτίστως σε αυτούς που παίρνουν στα σοβαρά τις μουσικές τους σπουδές και έχουν αποφασίσει να αφιερώσουν αρκετό χρόνο στη μελέτη.

Η μετάφραση του βιβλίου έχει γίνει από τους Κωνσταντίνο Καράμπελα-Σγούρδα και Βασίλη Μούσκουρη, οι οποίοι είναι και οι δύο καθηγητές θεωρητικών. Κάποια ζητήματα σχετικά με την απόδοση της μουσικής ορολογίας στα ελληνικά που ορθώς επισημαίνονται από τους μεταφραστές στο εισαγωγικό τους σημείωμα έχουν απασχολήσει τους μουσικολόγους αλλά δυστυχώς κάποια συνολική λύση δεν έχει δοθεί ακόμα.

Μακάρι αυτό το βιβλίο να είναι η απαρχή ώστε να κυκλοφορήσουν και άλλα κλασικά βιβλία στα ελληνικά, γεγονός το οποίο θα χαιρετίζαμε με μεγάλη χαρά.

Γρηγοριανό Μέλος
Έτσι ονομάστηκε η λειτουργική μουσική της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, που πήρε το όνομα της από τον Γρηγόριο τον Α' που υπήρξε Πάπας της Ρώμης από το 590 έως το 604. Του Γρηγοριανού Μέλους είχε προηγηθεί το Αμβροσιανό Μέλος (4ος αιώνας). Ο Αμβρόσιος, επίσκοπος Μιλάνου, προσπαθώντας να βάλει τάξη στην αναρχία των ύμνων που χρησιμοποιούσε η Δυτική Εκκλησία, καθόρισε τη χρήση 4 τρόπων (κλιμάκων) καθώς και τους ύμνους που θα έπρεπε να ψάλλονται. Στο τέλος του 6ου αιώνα ο Πάπας Γρηγόριος αναθεώρησε και πάλι το σύνολο των μελωδιών που χρησιμοποιούσε η Καθολική Εκκλησία και καθόρισε ποιες ακριβώς μελωδίες θα ψάλλονται και σε ποιο σημείο της λειτουργίας.

Πριν την εκλογή του, ο Γρηγόριος , όταν βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη, μελέτησε την ελληνική μουσική. Καθώς η ανεξέλεγκτη εισαγωγή νέων ύμνων, σε μουσική γνωστών λαϊκών τραγουδιών, δημιουργούσε ανομοιομορφία στο τυπικό και εντύπωση διάσπασης στις εκκλησίες της Ευρώπης που υπάγονταν στη δικαιοδοσία του Βατικανού, ο Πάπας Γρηγόριος αποφάσισε ν' αντιδράσει. Έτσι, κωδικοποίησε τους ύμνους της Λειτουργίας, σύμφωνα με το εορτολόγιο της Ρωμαϊκής Καθολικής Εκκλησίας και όρισε αυτούς που θα έπρεπε να ψάλλονται σε όλες τις εκκλησίες, καταρτίζοντας έτσι το τυπικό που καθόριζε το ύφος της εκκλησιαστικής μουσικής. Από το όνομα του, το σύνολο των ύμνων που θεωρήθηκαν κατάλληλοι για τη λειτουργική μουσική της Δυτικής Εκκλησίας ονομάστηκε Γρηγοριανό Μέλος και την εξάπλωση του ανέλαβαν οι Βενεδικτίνοι μοναχοί.

Η μουσική του "Γρηγοριανού Μέλους" είναι μονοφωνική, χωρίς κανονικό μέτρο, αλλά ακολουθεί το ρυθμό των λέξεων, οι οποίες πολύ συχνά είναι από τη Βίβλο και ιδίως από τους Ψαλμούς. Το Γρηγοριανό Μέλος τραγουδιέται από χορωδία και από σολίστες, με εναλλαγή σολίστ και χορωδίας ή και με εναλλαγή ημιχορίων.

Στη Μονοφωνία, κυριαρχεί βασικά μία μελωδική γραμμή (Μία μελωδία = Μια "φωνή" = Μονοφωνία). Στη μονοφωνία η ίδια ακριβώς μελωδία τραγουδιέται από έναν ή περισσότερους εκτελεστές ταυτόχρονα

Μαθήματα μπουζουκιού

To θέμα του blog είναι η μουσική εκπαίδευση στην Ελλάδα και ότι σχετικό.